Batalia o Okrężną – czyli tworzenie się społeczności obywatelskiej. Na początku lipca 2009 roku zakończyła się rewitalizacja pierwszego odcinka ulicy Okrężnej – historycznego traktu Miasta Ogrodu Sadyba. Niedługo rozpoczną się prace nad rewitalizacją drugiego odcinka.
Przez długi czas przebudowa tego reprezentacyjnego fragmentu osiedla wzbudzała spore kontrowersje wśród mieszkańców. Ostatecznie przyniosła jednak nieoczekiwany efekt: okazała się znakomitym poligonem dla tworzenia się społeczności obywatelskiej. Ewolucję postaw mieszkańców przedstawiamy poniżej na tle faktów z historii przebudowy. Załączamy ważne dokumenty (w tym ekspertyzę zamówioną przez mieszkańców). Na koniec podsumowujemy wnioski z rewitalizacji.
Przypomnijmy pokrótce. Dzielnica Mokotów od 10 lat starała się przeprowadzić rewitalizację zabytkowej ul. Okrężnej (bruk ul. Okrężnej jest wpisany do rejestru zabytków podobnie jak cały układ urbanistyczny Miasta-Ogrodu Sadyba). Projektów było kilka. Odtworzenie nawierzchni brukowej było w pełni popierane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, ale kwestionowane przez znaczną część mieszkańców ulicy.
W wyniku konfliktu interesów żaden z projektów nie został oddany do realizacji.
W roku 2006 po 8 latach przestoju nowy Zarząd Towarzystwa Miasto Ogród Sadyba zaproponował Burmistrzowi Mokotowa nowe otwarcie – zapomnijmy o tym co było i przystąpmy do konstruktywnego działania. Nowa ulica miała być wizytówką Sadyby, a może i Mokotowa – miało zostać przeprowadzone jej profesjonalne odtworzenie. Towarzystwo zobowiązało się do przekonywania mieszkańców, aby nie blokowali inwestycji. W zamian Towarzystwo oczekiwało od burmistrza, że ten dopilnuje aby dzielnica wyłoniła kompetentnego projektanta, a w dalszej kolejności wykonawcę mającego doświadczenie w prowadzeniu robót przy obiektach historycznych. Budowę podzielono na dwa etapy - I etap to odcinek od ul. Powsińskiej do Placu Rembowskiego (wraz z nim) i II etap od Pl. Rembowskiego do ul. Powsińskiej (przy stacji benzynowej). I etap miał być zrealizowany między wrześniem 2008 a czerwcem 2009. Swoje uwagi do projektu złożyli: Towarzystwo, Spółdzielnia Mieszkaniowo Budowlana Sadyba, Spółdzielnia Sadyba Park i zainteresowani mieszkańcy. Cały proces przebiegał dość sprawnie i we wrześniu 2008 rozpoczęto inwestycję.
Po paru tygodniach robót, gdy położono już fragment Pl. Rembowskiego i 30 m kamienia polnego mieszkańcy zauważyli, że prace są prowadzone w sposób bardzo niechlujny – pojawiły się krzywe i poobijane krawężniki oraz krzywe i popękane płyty chodnikowe. Największe kontrowersje wzbudziła jednak świeżo ułożona nawierzchnia z kamienia polnego, która nie wyglądała o wiele lepiej niż ta przed remontem. Bardzo szybko okazało się, że przetarg wygrał wykonawca, który zajmował się głównie projektowaniem i rekultywacją terenów zielonych. Firma Zielbud była znana też mieszkańcom z remontu ul. Jeziornej, do której wykonania Towarzystwo zgłosiło 8 poważnych uwag.
Nie było wyjścia -Towarzystwo i grupa mieszkańców ul. Okrężnej wzięli sprawę w swoje ręce – co tydzień odbywały się spotkania na placu budowy i zaczęto prowadzić dokumentację fotograficzną. Udało się też sprowadzić inspektora drogownictwa, który potwierdził obawy mieszkańców. Towarzystwo podjęło niezwłoczne działania zmierzające do poprawy jakości prac. Skierowało szereg alarmujących pism do Urzędu Dzielnicy i Konserwatora Zabytków (zobacz załącznik), a także doprowadziło do dwóch spotkań z Panem Piotrem Boresowiczem Wiceburmistrzem Dzielnicy Mokotów i dwóch spotkań w Urzędzie Stołecznego Konserwatora Zabytków. Prace posuwały się w szybkim tempie dalej, a urzędy niestety nie reagowały, lub też ich reakcja była niezauważalna.
Wobec braku jakichkolwiek rezultatów naszych działań w piśmie z 31.03.2009 (zobacz zał.) wzywamy Burmistrza do natychmiastowego wstrzymania prac do czasu wyjaśnienia bardzo poważnych zarzutów co do ich jakości i zbadania czy inwestycja jest we właściwy sposób nadzorowana. Mimo naszego pisma prace nie zostały wstrzymane. W dniach 27 kwietnia i 7 maja br. dochodzi do spotkań mieszkańców, wykonawcy i Władz dzielnicy na placu budowy. Tym razem, ze względu na powagę sytuacji zapraszamy prasę (zobacz ciekawe relacje Gazety Wyborczej: relacja 27.04, relacja 7.05). Władze dzielnicy w osobie Pana Piotra Boresowicza – Wiceburmistrza twierdzą, że prace są prowadzone w sposób poprawny, a wszelkie niedociągnięcia zostaną usunięte przed odbiorem ulicy. Ale tych niedociągnięć nie da się usunąć, bo kamień polny nie był sortowany i nie jest układany właściwie co widać na pierwszy rzut oka - twierdzą mieszkańcy. Zgromadzeni przedstawiciele Dzielnicy uważają, że mieszkańcy nie mają odpowiednich kwalifikacji, aby oceniać jakość bruku na Okrężnej. Sprawa wydaje się beznadziejna. Każda ze stron obstaje przy swoim. Janusz Białasik – Prezes Towarzystwa Miasto-Ogród Sadyba proponuje, aby odwołać się do niezależnego arbitra i zlecić ekspertyzę profesjonaliście, który rozstrzygnie sprawę obiektywnie. Wydaje się to pomysł bardzo racjonalny biorąc pod uwagę fakt, że na budowę ulicy miasto przeznaczyło ponad 2 mln PLN i przy tych funduszach koszt ekspertyzy wydaje się nieistotny. Istnieją przecież uzasadnione obawy, że nawierzchnia nie będzie trwała i ulegnie szybkiemu uszkodzeniu – już widać miejsca, gdzie kamienie są obluzowane. Burmistrz nie chce zapłacić za ekspertyzę. Janusz Białasik odpowiada - w takim razie to my mieszkańcy zbierzemy pieniądze. Mieszkańcy solidarnie złożyli się – ciekawe, że połowa darczyńców nie mieszka na Okrężnej, ani w jej okolicy. Dnia 30 czerwca br. rozpoczął się odbiór ul. Okrężnej. Pismem z dnia 29 czerwca br. Towarzystwo zgłosiło kilka poważnych uwag (patrz zał). Ulica została odebrana na początku lipca. W dniu 25 września br. odebraliśmy ekspertyzę wykonaną przez Ośrodek Rzeczoznawstwa i Usług Techniczno-Ekonomicznych. Wynika z niej jednoznacznie - nawierzchnia na ul. Okrężnej została wykonana niezgodnie z prawidłami sztuki budowlanej (zobacz ekspertyzę i dokumentację zdjęciową), a prace były poprowadzone niestarannie i niechlujnie. Aby być uczciwym wobec Urzędu Dzielnicy należy dodać, że na dwa miesiące przed końcem budowy, znacznej poprawie uległ nadzór nad inwestycją i jakość robót. Zaprocentowało to tym, że fragment ul. Okrężnej między ul. Cieplicką i ul. Powsińską został wykonany w sposób przyzwoity. Niestety ten fakt nie mógł już wpłynąć na obraz całej inwestycji. W dniu 29 czerwca br. Ekspertyza ul. Okrężnej została złożona na ręce Piotra Boresowicza – Wiceburmistrza Dzielnicy Mokotów.
Wnioski:
1) Mimo że ulica Okrężna została odtworzona niestarannie, to konsekwentne działanie społeczności lokalnej doprowadziło do polepszenia jakości prac i wymuszenia na wykonawcy, aby dokonał niezbędnych napraw;
2) Pokazaliśmy solidarność lokalną i to, że umiemy działać w dobrze pojętym interesie społecznym, a to dobrze rokuje na przyszłość;
3) Przed nami zaczynający się na jesieni II Etap budowy ulicy i nadzieja, że Władze Dzielnicy skorzystają z wniosków z ekspertyzy, co spowoduje, że ten drugi fragment ulicy zostanie wykonany w sposób prawidłowy;
4) Liczymy, że Dzielnica zacznie nas postrzegać jako partnerów do współpracy.
Plany na najbliższą przyszłość:
Wraz z ekspertyzą w dniu 29 września złożyliśmy pismo do Wiceburmistrza Pana Piotra Boresowicza z prośbą o spotkanie (zobacz zał.), gdzie określiliśmy nasze nadzieje i oczekiwania.
Wszelkie szczegółowe ustalenia i wnioski ze spotkania przekażemy zainteresowanym i umieścimy je na naszej stronie www.
PS: Zachęcamy do zapoznania się z ekspertyzą rzeczoznawców i korespondencją, które dokładnie relacjonują przebieg działań Towarzystwa i mieszkańców na przestrzeni pół roku.
Dalsze działania (uzupełnienie z dnia 5 maja 2010r.)
Zgodnie z zapowiedziami Towarzystwo doprowadziło od spotkania z Piotrem Boresowiczem Wiceburmistrzem dzielnicy Mokotów w dniu 9 listopada 2009. W spotkaniu uczestniczył też Jan Antoniuk, inspektor odpowiedzialny za budowę I i II odcinaka ul. Okrężnej. Dokonaliśmy na nim następujących ustaleń:
Urząd Dzielnicy ustosunkuje się na piśmie co do zarzutów zawartych w przekazanej ekspertyzie I etapu ul. Okrężnej;
ekspertyza została przekazana wykonawcy II etapu ul. Okrężnej i został on poinformowany, że ma on wykorzystać wnioski z niej płynące oraz zwrócić szczególną uwagę na jakość wykonywanych prac;
Urząd zapewni stałą kontrolę prac przy II Etapie ul. Okrężnej – inspektor będzie wizytował budowę codziennie lub co drugi dzień;
Wykonawca zostanie poinformowany, że przedstawiciele Janusz Białasik z Towarzystwa może wizytować budowę;
Przedstawiciele Towarzystwa będą w stałym kontakcie z Janem Antoniukiem w związku z prowadzonymi inwestycjami;
Na wiosnę roku 2010 zostanie dokonana przez Urząd wizja lokalna na I odcinku ul. Okrężnej i wykonawca zostanie zobowiązany do dokonania wszelkich napraw ulicy.
Towarzystw nie wyklucza, że będzie konieczność przełożenia całych fragmentów ulicy;na wniosek Towarzystwa złożony w czerwcu 2009 zostanie wybudowana kanalizacja deszczowe na ul. Cieplickiej, jak też zostanie wymieniona nawierzchnia z kamienia polnego na kostkę granitową .